Tasavvuf; İslâmî hayâtı rûhânî ve rabbânî bir biçimde yaşama yolu, tezkiye ile ihsâna erme san’atıdır. Tasavvuf, adıyla olmasa bile muhtevâsı ve kavramlarıyla Kur’an’da var olan bir ilim, Allah Rasûlü’nün hayâtında var olan bir hâl ve kurumdur. Allah Rasûlü’nün siyâsî, ilmî ve mânevî olarak temsîl ettiği üç otoriteden sonuncusunun müessese ve ilim olarak uzantısının adıdır. Böyle olduğundandır ki rûhânî ve tasavvufî hayât, her devirde ilgi uyandırmıştır.
Elinizde bulunan bu eser, tasavvufî hayâta dâir 300 soru ve cevâbından oluşmaktadır. İlk olarak 1996 yılında yayınlanan el-Luma’/İslâm Tasavvufu’nun sonunda yer alan soru ve cevâbların geliştirilip genişletilmiş şeklidir.
el-Luma’/İslâm Tasavvufu kitabının Altınoluk Dergisi’nce 1996 yılında hediye kitap olarak verilmesi düşüncesi üzerine, eserin sonuna bir soru-cevâb bölümü eklenmesine karar verilmişti. Altınoluk okuyucularından tasavvufa dâir sorularını göndermeleri istendi. Muvâfık ve muhâlifiyle yüzlerce soru geldi. Gelen sorular tekrardan arındırılarak tasnîf edildi. Yapılan tasnîf sonucu 178 soru cevâblandırılarak eserin sonunda yayınlandı.
Aradan on beş yıla yakın bir zaman geçti. Bu süre zarfında gerek konferanslarımızda sorulan, gerekse internet yoluyla gelen soruları biriktirip yeniden tasnîf ettik. Ortaya toplam 300 soru ve cevâbından oluşan yeni bir eser çıktı. Bu yeni tasnîfte eser, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.
Giriş bölümünde tasavvufa dâir genel sorular yer almaktadır. Özellikle tasavvufun Kur’an ve sünnette varlığı, lüzûmu, sağlam bir tasavvuf çizgisinin şartları, İslâmî ilimler arasındaki yeri, çağdaş birtakım tasavvufî problemler ile tasavvufun diğer mistik akımlarla irtibâtı konularına dâir yirmi yedi soru ve cevâbından oluşmaktadır.
Birinci bölümde tasavvufî hayâta dâir sorular “seyr u sülûk” ve “kalbî hayât” ana başlıkları altında incelenmektedir. Seyr u sülûk konuları tarîkat, şeyhlik, mürîdlik, intisâb ve bey’at ile icâzet ve silsileye dâir konulardır. Bu bölüm ayrıca seyr u sülûkte uygulanan zikir, âyin ve semâ, mücâhede ve riyâzat, halvet ve çile, sohbet ve râbıta ile bu kapsamdaki tefekkür-i mevt gibi eğitim unsurlarını ihtivâ eder.
Kalbî hayâta dâir konular ise teslîmiyet ve tevekkül, vecd ve cezbe, aşk ve muhabbet, fenâ-bakâ ve tecellî, temkîn ve telvîn, mûcize ve kerâmet, tevessül ve istimdâda âid soru ve cevâbları kapsamaktadır.
İkinci bölümde tasavvufî düşünceye dâir vücûd/varlık ile mârifet ve insân-ı kâmil konularına dâir soru ve cevâblar bulunmaktadır. Vücûd ve varlıkla ilgili olarak vahdet-i vücûd, vahdet-i şühûd, ricâlü’l-gayb, Hızır ve Mehdî ile ilgili konular bulunmaktadır.
Mârifet ve tasavvufî bilgiye dâir keşf ve mükâşefe, ilhâm ve rüyâ, zâhir ve bâtın, ilm-i ledün ile şatahât konuları yer almaktadır.
İnsan ve insân-ı kâmil konularında ise önce tasavvufta insan konusu ile ilgili sorulara yer verilmekte, ardından insân-ı kâmil konusuna vurgu yapılmaktadır. Ayrıca insanın mânevî yapısı, rûh, nefs ve fonksiyonları konularına âid soru ve cevâblarına yer verilmektedir.
Üçüncü bölümde kısmen tasavvufî bâzı dînî konulara dâir soru ve cevâblarına yer verilmiştir. Özellikle günümüzde halk arasında çok sorulan ve medyada da sıkça gündeme getirilen bu konulara dâir soruların da bu eserde bulunmasının yararlı olacağını düşünerek yer verdik. Bunlar arsında sihir ve büyü konusu ile cin ve nazar konusu önemli bir yer tutmaktadır.
Sonuç bölümünde ise üç yüz soru ve cevâbından oluşan bu çalışma netîcesi ortaya çıkan birtakım tesbitlere işâret ettik.
Çağdaş tasavvufî konulardaki sorular insanımızın ilgi duyduğu bu alana dâir bir fikir vermektedir. İnsanımızın uzun uzun kitap okumaya vakit bulamadığı çağımızda, problemlerine kolayca cevâb bulmak gibi bir arayış içerisinde olduğu gözlemlenmektedir. Daha önce muhtelif internet sitelerinde insanımızın ulaşımına sunulan bu soru ve cevâbların sıkça tıklanan dokümanlar olması, bizi bu çalışmayı yeniden ele almaya teşvik etti.
